سیستم گرمایش سالیان متوالی است که از اهمیت ویژه در سازه ها اعم از مسکونی، اداری و غیره برخوردار است. عمده ی مصرف کنندگان انتخاب حرارت مرکزی و سیستم گرمایی مناسب را هم زمان با مراحل اولیه ای چون انتخاب پوشش دیوارها و کف انجام می‌دهند چراکه نوع پوشش کف و دیوار در انتخاب سیستم گرمایی کارآمد از اهمیت بسیار برخوردار است. رادیاتورها یکی از رایج‌ترین انواع سیستم های گرمایشی فضاهای خانگی و اداری می‌باشند. عمل گرمایش در رادیاتور از طریق لوله‌های حاوی آب گرم دیگ است که درون آن گردش می‌کند و حرارت را از طریق جابه جایی در هوای اتاق منتقل می‌کند. به این صورت که هوای گرم بالای رادیاتور که سبک‌تر است به طرف بالا حرکت نموده و هوای سرد جایگزین آن می‌شود و این چرخش دائمی در جریان هوا، باعث گرم شدن اتاق می‌شود. به دلیل نفوذ هوا از طریق پنجره ها و درزهای آن و توزیع بهتر حرارت، رادیاتور را زیر پنجره نصب می‌کنند. آب موجود در رادیاتور در سیستم حرارت مرکزی توسط تجهیزاتی مثل مشعل و پمپ گرم می‌شود و آب گرم‌شده در موتورخانه به قسمت‌های مختلف ساختمان هدایت می‌شود و وارد رادیاتورهای هر قسمت می‌شود؛ این آب زمانی که دمای آن کاهش می‌یابد دوباره به موتورخانه هدایت می‌شود تا گرم شود و این چرخه بارها تکرار می‌شود. رادیاتورها انواع مختلفی داشته که شامل انواع پره ای فولادی ، پره ای آلومینیومی و پنلی یک تکه می باشند:
- رادیاتور پانلی:
- در اکثر مواقع از جنس فولاد ضد زنگ می باشد
- یکنواختی بیشتر در گرمایش نسبت به رادیاتورهای پره ای
- سطح تابش یکنواخت و گسترده و بالطبع گرمای تابشی بیشتر نسبت به انواع رادیاتور پره‌ای (هر چه سهم نوع گرمایش تابشی نسبت به گرمایش همرفتی بیشتر باشد، از نظر فیزیولوژی بدن انسان دلپذیرتر خواهد بود).
- زیبایی و تناسب با اغلب طرح‌های دکوراتیو
- نصب یکپارچه و آب بندی خوب
- امکان نصب از هر طرف رادیاتور
برخی از معایب رادیاتورهای پانلی :
- بعلت استفاده از فولاد، امکان زنگ زدن و سوراخ شدگی نسبت به انواع آلومنیومی بویژه در بلند مدت وجود دارد.
- در صورت آسیب و سوراخ شدن پانل رادیاتور امکان تعمیر مقرون بصرفه تقریباً وجود ندارد (کل پنل باید تعویض شود).
- امکان افزایش یا کاهش ظرفیت حرارتی رادیاتور به پانل وجود ندارد. ( در چنین مواردی می توان با انشعاب از لوله رفت و برگشت شوفاژ و استفاده از پانل رادیاتور جداگانه ، ظرفیت حرارتی را افزایش داد).
نکته بسیار مهم: در کل از نظر راندمان و کارایی رادیاتورهای پانلی فولادی بهترین نوع رادیاتور هستند، ولی به شرطی که از یک تولید کننده مطمئن و دارای تکنولوژی خریداری شوند.
- رادیاتور پره ای:
در این نوع از رادیاتورها، هر پره از رادیاتور دارای ارزش حرارتی مشخصی است و از ترکیب تعداد پره ها، می‌توان ارزش حرارتی مورد نظر متناسب با فضای مورد بحث را بدست آورد. به ترکیب چند پره رادیاتور یک بلوک می‌گویند. در اکثر قریب به اتفاق موارد جنس رادیاتورهای پره ای از آلیاژهای آلومنیومی میباشد. برخی از ویژگی‌ها (و بخصوص مزایای) رادیاتورهای پره‌ای بشرح ذیل میباشد:
- امکان کاهش یا افزایش پره و در نتیجه امکان افزایش بار حرارتی بلوک رادیاتور.
- امکان تعویض پره‌های آسیب دیده ( اگر یک پره سوراخ شد یا به هر دلیل آسیب دید ، امکان آنکه فقط همان پره را تعویض کرد وجود دارد.) البته گاهی هزینه بازکردن بلوک و تعویض یک پره بالاتر از خرید و تعویض کل بلوک رادیاتور میباشد.
- قدرت بالاتر نسبت به فولاد (رادیاتورهای پانلی) در مقابل زنگ زدگی.
معایب:
- نسبت به رادیاتورهای فولادی حرارت دهی کمتری دارد
- امکان نشت آب از بین پره های رادیاتور هست
- رادیاتور آلومینیومی:
رادیاتور های آلومینیومی از نظر روش تولید به سه دسته تقسیم می شوند:
- رادیاتورهای آلومینیومی تمام دایکاست
- رادیاتورهای آلومینیومی اکسترود
- رادیاتورهای آلومینیومی دایکاست اکسترود
مزایای رادیاتور آلومینیومی :
- رادیاتور آلومینیومی به دلیل جنس فلز مورد استفاده سبک میباشد.
- زنگ نزدن رادیاتور های آلومینیومی در دراز مدت حتی در محیط های مرطوب مانند حمام
- رادیاتور آلومینیومی دارای طول عمر بالا و مقاوم در برابر ترک خوردگی و یا خم شدن میباشد.
- رادیاتور آلومینیومی بسیار سازگار با محیط زیست میباشد چراکه آلومینیوم یک فلز قابل بازیافت است.
- امکان کاهش یا افزایش پره رادیاتور ها و در نتیجه امکان افزایش توان گرمادهی بلوک رادیاتور (البته در رادیاتورهای آلومینیومی تمام دایکاست و رادیاتورهای دایکاست اکسترود).
- امکان تعویض پره‌های آسیب دیده ( اگر یک پره سوراخ شد یا به هر دلیل آسیب دید، امکان آنکه فقط همان پره را تعویض کرد وجود دارد.) البته گاهی هزینه بازکردن بلوک و تعویض یک پره بالاتر از خرید و تعویض کل بلوک رادیاتور میباشد.
- راندمان انتقال حرارت بالاتر رادیاتور های آلومینیومی نسبت به رادیاتورهای فولادی
به طورکلی می‌توان گفت رادیاتور آلومینیومی سبک تر، زیباتر و دارای ضریب هدایت حرارتی بالاتری نسبت به رادیاتور فولادی می باشد، ولی از لحاظ قیمت گرانتر است.
رادیاتورهای آلومینیومی تمام دایکاست دارای مرغوبترین روش تولید بوده و هر پره از رادیاتور بصورت یکپارچه در قالب دایکاست تولید می شود که پس از عملیات تست، فینیشینگ و رنگ آمیزی به هم متصل شده و بصورت بلوک های ۵ پره – ۷ پره و ۱۰ پره در بسته بندی قرار گرفته و عرضه می شوند.( برای استفاده از بلوک رادیاتور با تعداد پره های متفاوت باید در محل نصب به پره ها افزوده شود.)
به استثناء رادیاتورهای اکسترود یا پروفیلی مانند انواع آلفام یا کریستال که پره های آنها ثابت و غیرقابل افزایش یا کاهش است در مورد دیگر انواع رادیاتورهای آلومینیومی دایکاست تعداد پره های بلوکها قابل تغییر در محل می باشد. مثلا برای تهیه یک بلوک رادیاتور ۱۵ پره ناگزیر یک رادیاتور ۵ پره و یک ۱۰ پره به هم متصل می شوند و یا برای ۲۰ پره دو بلوک ۱۰ پره را نصاب در زمان نصب به هم متصل می نماید.
در رادیاتورهای دایکاست اکسترود روش تولید تلفیقی از هر دو روش فوق می باشد ، به این ترتیب که قسمت بالا و پایین هر پره به روش دایکاست تولید می شود و قسمت وسط هر پره به روش اکسترود و سپس قطعه بالا، وسط و پایین به هم متصل می‌شوند.
انتخاب رادیاتور و نکات مهم پیرامون آن:
- با توجه به ابعاد محل نصب و محاسبه اتلاف حرارتی فضای مورد نظر می‌توانید تعداد پره های رادیاتور مورد نیاز خود را با توجه به شکل ، ابعاد و میزان گرمادهی هر مدل رادیاتور انتخاب نمائید.
- طبق معمول تأکید ما بر محاسبه دقیق بارهای حرارتی ساختمان توسط نرم افزار و نیز تأیید نتایج محاسبات توسط یک مهندس تأسیسات می باشد. که در اینصورت قطعا هزینه‌های شما در کل کاهش خواهد یافت.
- قبل از انتخاب رادیاتور، فاصله لوله های بالا و پائین محل نصب رادیاتور را اندازه گیری فرمائید (۳۵ یا ۵۰ یا ۶۰ سانتیمتراست؟)
- لازم است رادیاتورها را در مرزهای سرد ساختمان (زیر پنجره ها و نزدیک جداره های خارجی ساختمان) نصب نمایید.
- امروزه با توجه به هزینه های سنگین سوخت از یک طرف و همچنین پدیده گرمایش زمین از طرف دیگر، استفاده از شیرهای ترموستاتیک رادیاتور به جای شیرهای معمولی برای رادیاتورها یک اجبار یا یک انتخاب کاملاً هوشمندانه و اقتصادی بوده و بشدت از هزینه قبوض گاز شما می‌کاهد و همچنین در افزایش عمر موتورخانه یا پکیج گرمایشی نیز تأثیر محسوس دارد.
- استفاده از شیر هواگیری خودکار رادیاتور باعث سهولت در عمل هواگیری می‌شود و بعلاوه خطر نشت آب از رادیاتور به مبلمان و اثاثیه را کاهش می‌دهد.
- دقت شود فاصله حداقلی بلوک رادیاتور با دیوار (۵ سانتیمتر ) و از کف (۱۰سانتیمتر) رعایت شود. چرا که عدم رعایت این فواصل باعث کاهش شدید گرمادهی رادیاتور می‌شود.
- تا آنجا که امکان دارد باید فضای اطراف رادیاتورها برای گردش بهتر هوا و افزایش بازدهی و قدرت حرارتی رادیاتور باز باشد. بنابراین سعی کنید انواع پوشش ها و موانع را (مانند پرده ، مبلمان و…) از جلوی رادیاتور دور کنید.
- دقت کنید که تمیز کردن سطوح رادیاتورها باعث افزایش راندمان حرارتی آن و کاهش دوده زدن و سیاه شدن دیوار اطراف رادیاتور می شود، همچنین سعی کنید تا جایی که ممکن است فضای اطراف رادیاتور باز باشد تا هوا بهتر گردش کند.
برخی از مزایای هوا گیری مدار گرمایش عبارتند از:
- هواگیری باعث افزایش عمر کلیه تجهیزات شامل دیگ، پمپ ها، رادیاتورها، پکیج و… خواهد شد.
- انجام عمل هواگیری، راندمان گرمایشی سیستم و بویژه بلوک‌های رادیاتور را بشدت افزایش می‌دهد و در نهایت باعث کاهش هزینه گاز مصرفی خواهد شد.
- هواگیری خطر نشت آب از سیستم (رادیاتورها) را کاهش می‌دهد.
This post is also available in: English
